در دنیای کسب و کار ایران بسیاری از تولیدکنندگان هستند که یا دست به صادرات نمیزنند یا میزان صادراتشان متناسب با توان و ظرفیت تولیدیشان نیست. ناآگاهی، خودکمبینی، کوتاهبینی، ترس یا احتیاطهای بیمورد میتواند از دلایل اصلی بیرغبتی کسب و کارها برای صادرات کالا و محصولاتشان باشد.
گفته میشود صادرات پیش از آن که بخواهد به سود صادرکننده باشد بیشتر برای کشور مزیت دارد. اقتصاددانان افزایش صادرات را موجب فرصتهای جدید شغلی، رونق رشد اقتصادی، ایجاد درآمد مالیاتی و بهبود تراز پرداخت میدانند. میتوان از افزایش نقدینگی به عنوان مهمترین فایده صادرات برای شخص صادرکننده نام برد.
همین صادرات میتواند به افزایش درآمد حاصل از فروش کمک کرده، در بازارهای فروش شرکت تولیدی تنوع ایجاد کرده، آسیبهای ناشی از کاهش تقاضا در بازار داخلی را کاهش داده، چرخه عمر محصولات را طولانی کرده، ظرفیتهای خالی تولید را به کار گرفته، هزینههای تولید را کاهش داده و نهایت قیمتها را پایین میآورد.
صادرات میتواند دایره ارتباطات را گستردهتر کرده، بازار رقابتی ایجاد کرده و درک پایدارتر و بهتری از بازارهای جهانی و فرهنگهای آنها ایجاد کند. هنگامی که شرکتی پا را از محدوده جغرافیای خود فراتر میگذارد دستاوردهای بیشتری برای خود به همراه خواهد داشت. صادرات میتواند برای یک شرکت تولیدی صادرکننده کسب منابع بیشتر و متنوعتر خدمات و تولیدات را به همراه داشته باشد حتی ممکن از آن خدمات در سایر بازارها ارزانتر و آسانتر از بازارهای داخلی بدست آید.
در بازار امروز همه شرکتها و مشتریان حتی با دارا بودن موقعیتی پایدار در بازار داخلی باز هم در حال جهانی شدن هستند. اگر شرکت تولیدی بخواهد خود را به همان بازاری که دارد محدود کند این اجازه و آزادی عمل را به مشتریانش داده است تا به سایر رقیبان او روی آورند. در عمل این شرکت با دوری از خطرهای صادرات بقای خود را در بازار داخلی به خطر انداخته است.
از آنجا که واحدهای تولیدی برای تولید کالای استاندارد نیازمند کارمندانی باتجربه و همراه با دانش است افزایش مهارت کارکنان واحد تولید از دیگر مزایای صادرات توسط واحدهای تولیدی است. افزایش سهم بازار و جلوگیری از کاهش فروش محصول در صورت فعالیت رقبا در داخل از دیگر مزایای صادرات برای شرکتهاست. رکود در بازار داخلی، بازار مناسبی برای شرکت در خارج کشور میسازد. استفاده از ارز حاصل از صادرات برای واردات کالاهای مورد نیاز شرکت، دریافت جوایز صادراتی از دولت از دیگر مزایای صادرات کالاست. از این رو معمولا توصیه میشود واحدهای تولیدی قسمتی از تولیدات خود را صادر کنند.
البته هنگامی که یک شرکت محصولات صادراتی خود را مشخص میکند باید عوامل مهمی دیگری را نیز در نظر بگیرد. عواملی چون شرکت از صادرات چه سودی میخواهد، آیا صادرات با دیگر اهداف شرکت هماهنگی دارد، آیا سودهای قابل انتظار از ارزش قیمتهاست یا بهتر است منابع شرکت برای توسعه کار داخلی جدید به کار رود و...
روشهای صادرات
برای صادرات کالا از داخل به خارج دو روش معمول وجود دارد. شرکت میتواند تصمیم بگیرد کالای تولیدی خود را مستقیم یا غیرمستقیم به خارج از کشور صادر کند.
فروش مستقیم کالا در صادرات
در فروش مستقیم کالا نمایندگان فروش، پخش کنندگان و خرده فروشان بیرون از کشور مبدا صادرکننده هستند. در این روش هدایت صادرات کالا و خدمات به یک خریدار مستقل، خارج از کشور مبدا صادرکننده فروختهشدهاست.
- فروش مستقیم پخش کنندگان
این روش عمومیترین انتخاب شرکتها برای توسعه توانایی فروش بینالمللی است. پخشکننده در یک کشور خارجی همان بازرگان است که از سازنده یا تولیدکننده محصول را میخرد و آنها را با سود میفروشد. پخشکنندهها معمولا دفتر موجودی را حمل میکنند و سرویس محصول و معاملات را در بیشتر موارد با خردهفروشان به جای کاربران نهایی توزیع میکنند.
همچنین صادرکنندگان میتوانند کالا را مستقیم به خردهفروشان خارجی بفروشند. معمولا محصولات محدود به مصرفکنندهاند، میتواند مستقیم به کاربران نهایی بفروشد. یک راه خوب برای فروش مستقیم کالا در صادرات چاپ کاتالوگ یا حضور کسب و کارها در نمایشگاههای حرفهای است.
تجارت الکترونیک نیز یک روش مهم در جهان برای شرکتهای کوچک و بزرگ از لحاظ بینالمللی است. تجارت الکترونیک موانع پایتختی و زیرساختاری را از بین میبرد، تعهدات را آسان میکند، تحویل را سریعتر، اطلاعات را ارزانتر، پسخورد سریع روی تولید محصولات جدید، بهبود سرویس مشتری، دسترسی جهانی و پشتیبانی اطلاعات الکترونیک میکند.
فروش غیرمستقیم کالا در صادرات
صادرات غیرمستقیم از میان یک واسطه میانجی و مستقل داخلی کالاهای خود را به فروش میرساند. از این رو میانجیها محصولات را به مشتریان در بازارهای خارجی صادر میکنند. صادراتی که در آن محصول و خدمات خود را به واسطهای در داخل کشور تحویل داده وجه آن را با پول رایج کشور خود دریافت میکنند.