در سالهای گذشته بروز تحولات گسترده در زمینه کامپیوتر و ارتباطات، تغییرات زیادی در عرصه‌های مختلف زندگی بشری به همراه داشته است. حمل و نقل یکی از بخشهایی است که فناوری اطلاعات در آن نقش مهمی دارد. در بسیاری از کشورها از تکنولوژی اطلاعات برای کمک به عبور و مرور وسایل نقلیه استفاده می‌کنند. با مهرارقام همراه شوید تا ببینیم ایران از این فناوری چه استفاده‌ای کرده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بدون قید زمان و مکان در سیستمهای حمل و نقل تاثیرگذار است. ایجاد و گسترش سیستمهای هوشمند حمل و نقل (ITS)، سیستمهای محل‌یابی جهانی و سیستمهای ردیابی و هدایت وسایل نقلیه از جمله موارد قابل اشاره در این زمینه است.
بهبود برنامه‌ریزی و زمان‌بندی حمل و نقل، بهبود و ارتقاع مدیریت حمل و نقل، افزایش رضایت مشتریان و ذی‌نفعان از بخش، ارتقاع ظرفیت جاده‌ها و بزرگراهها و کاهش ترافیک و تصادفات از مهمترین دستاوردهای این سیستم است. توسعه تجارت الکترونیک باعث تسهیل و افزایش مبادلات می‌شود. تجارت در سایر کشورها توسعه کاربردهای الکترونیک تقاضای بخش حمل و نقل را افزایش داده و تعاملات، تهدیدها و فرصتهایی در پیش حمل و نقل قرار می‌دهد.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) با صنعت حمل و نقل در کشورهای توسعه یافته منجر به تولید سیستمهای هوشمند حمل و نقل (ITS) شده است. سیستمهای هوشمند حمل و نقل مجموعه‌ای از تکنولوژی است که روش، ساختار، طراحی و مدیریت سیتسمهای حمل و نقل جاده‌ای را تغییر می‌دهد. اهمیت سیستم هوشمند حمل و نقل به اندازه‌ای است که در سطح ملی ساختار حمل و نقل کشورهای پیشرفته نیز سازمانی به این نام تاسیس شده است. دولت در برابر سیستم هوشمند حمل و نقل در دو بخش ایجاد و زیرساخت و اجرا فعالیت می‌کند.
اخذ عوارض الکترونیکی جزئی از سیستمهای حمل و نقل هوشمند است که امکان اخذ عوارض در بزرگراهها را بدون توقف خودرو فراهم می‌کند. این کار به کمک تجهیز خودرو با ترانسپوندر یا تگهای الکترونیکی، ارتباط بی‌سیم سنسورهای در جاده و در کنار جاده و سیستمهای کامپیوتری سخت‌افزاری و نرم‌افزاری انجام می‌شود. بدین ترتیب می‌توان هر خودرو را به صورت منحصر به فرد شناسایی و عوارض آن را اخذ نمود. این امر می‌تواند به کاهش ترافیک افزایش کارای، بهینه‌سازی زمان سفر و کاهش آلودگی کمک کند.
یکی دیگر از برنامه‌های کاربردی برای بهره‌وری از فناوری اطلاعات در حمل و نقل ایجاد مرکز مانیتورینگ جاده است به نحوی که در نقاط مختلف جاده‌های کشور شرایط خاص مکانی چون نقاط حادثه خیز، نقاط پرتردد و نقاطی که تغییرات آب و هوای شدید دارد، دوربین قرار گیرد و اطلاعات برداشت شده از این دوربینها در یک مرکز مانیتورینگ مجهز در تهران یا شهرستان قابل مشاهده باشد. از این رو با وقوع هر تغییری در شرایط ایمنی جاده می‌توان پیش از بروز حادثه برای رفع مشکل عوامل را آگاه کرده تا از بروز آن جلوگیری کنند.
به طور کلی فناوری اطلاعات در محورهای مديريت شبکه، ارائه اطلاعات و راهنمايي کاربران و مديريت حمل بار برای صنعت حمل و نقل استفاده می‌شود. همچنین ICT کاربردهای اداره و مديريت سيستم حمل و نقل بار، اطلاعات و راهنمايي کاربران صنعت حمل و نقل، اداره کردن و مديريت شبکهها را در صنعت حمل و نقل دارد. به دلیل گسترده بودن فناوری اطلاعات شاخصهای زیادی برای اندازه‌گیری در صنعت حمل و نقل دارد که مهرارقام به چند مورد از آنها می‌پردازد.
- زیرساختهای فاوا: استفاده از اينترنت و ساير کاربردهاي شبکه، استفاده از ابزارهاي امنيتي، استفاده از تبادل الکترونيکي داده‌ها، استفاده از RFID و...
- كسب و كار الكترونيكي: سفارش‌دهي، پذيرش سفارش برخط، نرم‌افزاري کسب و کار الکترونيکي، تبادل الکترونيکي اطلاعات ميان شرکت و شرکاي تجاري
- كاربرد‌هاي ويژه فاوا: سيستمهاي تلهماتيکس، آي‌اس‌تي و کنترل ناوگان حمل و نقل
- ارائه خلاقيت و تنوع كالا و خدمات: سنجش نقش فاوا در بهبود نحوه توليد و ارائه کالا و خدمات
- موانع و آثار: دلايل عدم استفاده از فاوا، ميزان مصرف انرژي، ارتقاي امنيت، حفاظت از محيط زيست است