بازاریابی / ماتریس بوستون

بسیاری از نخبگان بازاریابی در دنیا از ماتریس سهم محصول در بازار و رشد بازار که برای اولین بار توسط گروه مشاوران بوستون (Boston Consulting Group) در دهه ی ۱۹۷۰ میلادی ارائه شد استفاده می کنند. در این مقاله سعی داریم چگونگی عملکرد این ماتریس را شرح دهیم. به این ماتریس، ماتریس BCG نیز گفته می شود.

 یک کسب و کار با استفاده از این ماتریس می تواند جایگاه محصول خود را با استفاده از دو شاخص سهم از بازار و سرعت رشد بازار تعیین کند. به شکل زیر توجه کنید:

 واحدهای برنامه ریزی استراتژیک کسب و کارها سعی دارند جایگاه محصول خود را در ماتریس بالا بیابند. ماتریس بوستون کسب و کارها را در این ماتریس به چهار نوع تقسیم می کند:

۱) گاوهای شیرده
۲) سگ ها
۳) بچه های شرور یا علامت سئوال
۴۴) ستارگان

 گاوهای شیرده (رشد کم / سهم زیاد)
در این شرایط کسب و کارها همانند گاوهای شیرده هستند. چنین محصولاتی باعث می شوند که درآمد از هزینه بیشتر شود به عبارت بهتر این نوع از کسب و کارها سود زیادی می کنند.

 سگ ها (رشد کم / سهم کم)
زمانی که محصولات سهم و رشد کمی در بازار دارند، به اصطلاح می گویند کسب و کارها همانند سگ ها هستند. در این شرایط محصولات سود کمی دارند و یا ممکن است زیان ده باشند.

 علامت سئوال (رشد زیاد / سهم کم)
هنگامی که کسب و کارها منابع و هزینه های زیادی برای تولید و … محصول انجام داده اند و در عوض، درآمد و بازدهی کمی دارند در ماتریس بوستون به آنها علامت سئوال می گویند. در ماتریس بوستون آنها دو انتخاب پیش رو دارند. می توانند به ستارگان تبدیل شوند و یا اینکه از بازار خارج شوند.

 ستارگان (رشد زیاد / سهم زیاد)
در این شرایط کسب و کار همانند ستاره می درخشد. به این دلیل که با وجود رقابت شدید این کسب و کارها سود خوبی نصیبشان می شود. آنها اگر موقعیت خود را در بازار حفظ کنند می توانند به گاوهای شیرده تبدیل شوند.

 توجه داشته باشید که استفاده از ماتریس بوستون کاری ساده نیست به این دلیل که عوامل بسیار زیاد دیگری بر محصولات و خدمات یک کسب و کار تاثیرگذارند.