عملکرد اصلی تمامی بورسها، نظیر بازار بورس سهام یا کالا، حصول اطمینان از یک معامله عادلانه و منظم، در کنار انتشار اطلاعات قیمت برای همه اوراق و داراییهای معامله‌ شده در بازار است. بازارهای بورس به شرکتها، دولتها و سایر گروهها پلتفرم یا زیرساختی را ارائه می‌کنند که برای فروش اوراق بهادار به عموم سرمایه گذاران از آن بهره ببرند.

بازار بورس به عنوان یک بازار مالی با بازار فیزیکی تفاوت دارد. در این بازار سهام و اوراق قرضه به جای کالا مورد معامله قرار می‌گیرد. بازار بورس تابع مقرراتی است که توسط نهادهای قانونگذار تعیین می‌شود و به منظور جلوگیری از بی‌نظمی و رعایت حقوق طرفین عرضه و تقاضا، رعایت آنها الزامی است. امروزه بازارهای بورس و اوراق بهادار، شاهراه سرمایه‌گذاری و انجام معاملات در حوزه بورس کالا و اوراق بهادار در جهان محسوب می‌شود.

سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در اوایل قرن هفدهم میلادی یعنی سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام هلند شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی اولین شرکت سهامی به شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام ماسکوی (muscovy) در روسیه ایجاد شد.

بورس ایران درسال ۱۳۴۶ راه‌اندازی شد. بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌است که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش می‌شود واز سویی محلی برای جمع‌آوری پس انداز ونقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن به برخوردار شوند.

بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد. بورس بین عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار می‌کند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌کند. با قیمت گذاری سهام واوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمتها جلوگیری می‌کند. بورس مردم را به پس‌انداز تشویق و بدین وسیله باعث به کارگیری پس‌انداز مردم در فعالیتهای اقتصادی می‌شود. بورس سرمایه لازم برای اجرای پروژه‌های دولتی و خصوصی را فراهم می‌آورد.

برای معامله در بازار بورس، هرشخصی حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و کد معاملاتی دارد. کارگزار در واقع واسط بین معامله‌گر و بازار بورس است. طبق آمار شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) تعداد افرادی که در ایران کد سهامداری (کد معاملاتی) دریافت کرده‌اند از 8 میلیون نفر فراتر رفته است. افراد عادی جامعه نیز می‌توانند با دریافت کد معاملاتی از کارگزاریهای رسمی، خرید و فروش سهام و اوراق ‌بهادار را در بورس انجام دهند. امکان معاملات آنلاین سهام، پیگیری قیمتها و سایر اطلاعات مورد نیاز تحلیل سهام از طریق اینترنت، باعث شده است رغبت بیشتری برای حضور در بورس در بین افراد ایجاد شود.

همچنین باید توجه داشت که علاوه بر خرید مستقیم می‌توان با روشهای غیرمستقیم نظیر صندوقهای مشترک سرمایه گذاری یا قراردادهای سبدگردانی نیز در بازار سرمایه ایران اقدام به خرید و فروش سهام کرد.